Stawy najlepiej
zacząć zwiedzac od strony północno-zachodniej , do której stykają się ogródki
działkowe. Mamy tu kilka mniejszych zbiorników (I a, b, c, d) na których
gnieżdżą się śmieszki i towarzyszące im kaczki oraz perkozy
W środkowej
części kompleksu stawów mieszczą się akweny: II i III, które zajmują po stawie
„Plażowym” największą powierzchnię.
Na stawie III
(leży na północy) znajduje się wyspa, na której przesiadują kormorany i czaple.
Za wyspą mieści się zarastająca trzciną zatoka. Tu bywają również łabędzie
krzykliwe i wąsatki. Poza tym na stawie III spotyka się sporo kaczek i
perkozów.
Na stawie II,
mieszczącym się w części południowej do lat 90-tych gnieździły się w zmiennej
liczbie śmieszki. Tu również jest sporo kaczek i perkozów, zatrzymują się ptaki
przelotne (np. płatkonogi, duże mewy, gęsi etc). Między stawami II i III
biegnie droga, którą możemy dalej przejść na wschód. Po drodze mijamy
trzcinowiska przechodzące w kępy wierzb i mały lasek. Tu można spotkać wąsatki
i usłyszeć chruściele albo remiza. Na końcu lasku żużlówka skręca w lewo, gdzie
widać kilka małych stawków, które ostatnio z reguły są suche. Jedynie w okresie
silniejszych opadów lub roztopów pojawiają się tu ciekawe siewki (np. terekia,
biegusy). Kiedyś na jednym ze stawków gnieździł się perkoz rogaty. Uważajmy na
zabudowania w oddali. To siedziba „stawowego”, który mimo że jest przyjazny to
ma nieprzyjazne pieski. Nie warto zresztą odbijać stamtąd na północ.
Zarastająca dróżka biegnie dalej na wschód przez wierzbowe zarośla i doprowadza
nas do stawu IV, który z racji swojej izolacji bywa bardzo ciekawy.
Jeśli w IV mamy
niski poziom wody to jest sporo ciekawych siewek. Jeśli wody jest więcej to
tutaj azylu szukają płoszone kaczki i łabędzie a także czaple. Na południe od
IV jest kilka starszych drzew, na których lubią siadywać bieliki. Pod brzozą
można podobno znaleźć sporo piór.
Na północny
wschód od IV znajdują się 3 stawki – x, y, x, które najczęściej są puste. Tu
lęgną się czajki i sieweczki, zatrzymują różne siewkowce.
Wreszcie za
trzema małymi stawkami mieści się ostatni – V, który pełni funkcje rekreacyjne.
Najczęściej kąpią się tu tubylcy z Sobolewa oraz łapią ryby wędkarze. Ptaki
typowe dla Dojlid – łabędź, kaczki, remiz, dwuczuby.
Gatunki
specjalne:
Perkozy – stawy
Dojlidzkie są jedynym miejscem w kraju gdzie lęgną się wszystkie europejskie
perkozy. Rogatego należy szukać na Ib lub II/III.
Mewa żółtonoga –
zadziwiające ale na stawach pojawia się corocznie (2 pierwsze tygodnie IV) i to
w sporych ilościach (nawet do 100 os). Zazwyczaj na I, Ib, II, III.
Rybitwy –
ostatnio gnieździ się białowąsa (Ib, Ic, IIIa). W maju licznie leci
białoskrzydła (I).
Wąsatka – lęgowa
w łanach trzcin. Dobrym sposobem jest klaśnięcie od czasu do czasu (płoszą się
i dają głos).
Poza tym na stawach stwierdzono mnóstwo „dzików” z racji
tego, że chodzi tu sporo ludzi z lornetkami. Najciekawsze gatunki to: pelikan,
ohar, kobczyk, terekia, gadożer, orzeł przedni, bewiki, czapla nadobna, mewa
blada, mewa trójpalczasta etc...
